آرماتوربندی سازه‌های بتنی
یکی از موارد اصولی که همیشه در اجرای سازه‌های بتنی مورد توجه قرار می‌گیرد و نقش مهمی در استحکام بنا دارد، آرماتوربندی است. آرماتوربندی مقاومت کششی بنا را افزایش می‌دهد و آن را در برابر تنش‌های محیطی مستحکم می‌سازد. آرماتوربندی از جمله اساسی‌ترین روش‌ها در ساخت ساختمان‌های مدرن به شمار می‌رود و سازه را از نظر اصول مهندسی غنی می‌سازد.
در آرماتوربندی باید از میل‌گردهایی با اندازه های مناسب استفاده کرد تا سازه از استحکام لازم برخوردار باشد. در اجرای آرماتوربندی، میل‌گردها با نظمی خاص در کنار یکدیگر قرار می گیرند و اتصال آن ها از طریق بست های فلزی و یا جوشکاری سرد صورت می گیرد.
آرماتوربندی به شکل میله‌های خمیده و در هم قفل شده برای ساخت ستون و فونداسیون ساختمان و به صورت چند میلۀ ساده که در کنار هم قرار گرفته‌اند، برای سقف سازی اجرا می‌گردد. خم‌کاری میل‌گردها برای آرماتوربندی با استفاده از روش‌های مختلف صورت می‌گیرد که هر یک از آنها برای سازه‌های متفاوت مناسب هستند.
به طور کلی آرماتوربندی به سه روش آرماتوربندی منظم، گره‌ای و کرواتی انجام می‌شود. در واقع در هر سه روش برای کنار هم نگه داشتن میل‌گردها از جوشکاری سرد استفاده می شود، زیرا جوشکاری معمولی به دلیل عدم انعطاف پذیری لازم منجر به کاهش استحکام کششی آرماتور می‌شود.
مزیت‌های آرماتوربندی
- افزایش مقاومت سازۀ بتنیبا استفاده از آرماتوربندی در برابر عواملی نظیر آتش و رطوبت بالا
- هزینه نگهداری کمتر برای بتنی که دارای آرماتور است
- نیاز به مهارت کمتر برای ساخت سازه های بتنی در مقایسه با سازه های فلزی
- مهم‌ترین عامل در پیشگیری از انحراف ساختمان از حالت ابتدایی خود
- با استفاده از آرماتوربندی می‌توان بتن را به شکل های مختلف درآورد
- بتن آرمه در مقایسه با مصالح ساختمانی دیگر،از قدرت تراکم سازی بالایی برخوردار است
- افزایش مقاومت کششی سازۀ مجهز به آرماتور
- بهترین گزینه برای افزایش مقاومت سازه در ساخت ستون‌ها، فونداسیون و سدها
روش های بستن میلگرد با استفاده از سیم مفتول
طرز قرارگیری میل‌گردها در آرماتوربندی، نقش مؤثری در بتن‌ریزی و این که بتن به نقاط مختلف و کنج‌های دور از دسترس برسد، ایفا می کند. زمان ساخت ستون هایی که در آنها از میلگرد سایز بزرگ استفاده شده، باید برای آرماتوربندی و قالب، فضای بیشتری کنار بگذارید تا بتن به تمام قسمت‌ها برسد. برای بخش‌های زیر آرماتوربندی باید از عایق استفاده کنید تا از رسیدن رطوبت خاک به سازه و تخریب آن جلوگیری شود. پیش از بتن ریزی، آرماتور باید مورد بازرسی دقیق مهندسین قرار گیرد تا مشخص شود بر اثر جابجایی و یا سایر امور ساختمانی، سیم مفتول جابجا یا پاره نشده باشد.
بنابراین اگر سیم مفتول میل‌گردها سُست، یا باز شده باشد، باید نسبت به بستن مجدد آن اقدام شود. میل‌گردهایی که برای آرماتوربندی استفاده می‌شوند، به دو روش بسته می‌شوند:
-
روش ضربدری
در این روش، دو میلگرد بر روی هم قرار گرفته و سیم مفتول به شکل ضربدری در زیر و روی آنها قرار می‌گیرد. سپس انتهای دو سر سیم با استفاده از انبردست به دور یکدیگر پیچیده و محکم می‌گردد. در پایان کار، اضافه سیم مفتول به سمت پایین خم می‌شود تا تیزی نوک آن برای کارگر مشکل‌ساز نشود.
-
روش بستن از کنار
در این روش، وقتی میل‌گردها روی یکدیگر قرار گرفتند، سیم مفتول از زیر میلگرد پایینی رد شده و پس از عبور از کنار میلگرد بالایی بسته می شود. این روش بستن میلگرد روش کرواتی هم نام دارد و برای آرماتوربندی سقف و فونداسیون ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکات مهم در آرماتوربندی
آرماتوربندی کار بسیار تخصصی است و همیشه باید تحت نظارت قرار داشته باشد. گاهی اوقات آرماتور مقاومت پی ساختمان را فراهم می‌کند. از این رو پیش از آرماتوربندی فونداسیون، حتماً مهندس ناظر باید در کار نظارت داشته باشد. سازه‌های بتنی مجهز به آرماتور نیاز به رعایت یک سری نکات دارند که عبارتند از:
- در زمان خاموت گذاری باید به اصول و ضوابط لازم توجه شود.خاموت میلگرد عرضی است که وظیفه آن نگهداری آرماتورهای طولی است
- آرماتورها نباید در دمای کمتر از ۵ درجه سانتی‌گراد خم شوند
- آرماتورهای خمیده نباید باز و بست شوند
- خم‌کاری دوباره میل‌گردها با استفاده از دستگاه مکانیکی و به صورت سرد انجام شود
- میل‌گردها باید با قیچی مخصوص برش داده شوند
- فاصله بین خاموت‌ها باید ۲۰ سانتی‌متر باشد
- از آرماتورهای آغشته به روغن، زنگ زده یا آلوده نباید استفاده شود
- در نصب آرماتوربندی باید به شرایط محیطی توجه شود
- پیش از بتن‌ریزی نباید آرماتوربندی که مهندس تأیید کرده را تغییر داد
- در زمان قالب گذاری باید فاصله بین میل‌گردها و دیوارۀ قالب رعایت شود.عدم رعایت این فاصله منجر به تخریب پی می‌شود
- از خم کردن آرماتور به وسیله هوابرش باید جلوگیری شود
- از باز و بسته کردن خم‌ها و شکل دهی مجدد آنها باید جلوگیری کرد
- ضخامت بتن پوششی نباید نسبت به قطر آرماتور کمتر باشد
- آرماتورهایی که برای سازه‌های بتنی مسلح استفاده می‌شوند باید بر اساس نقشه قبلی تهیه شوند
- در صورت موافقت مهندس ناظر، رعایت ضخامت پوشش برای آرماتورهایی که در کف و سقف قرار می‌گیرند و در معرض تعرق نیستند، الزامی نیست
- فاصلۀ بین میلگردهای موازی نباید کمتر از 5/2 سانتی‌متر از طرفین باشد
- بیش از نیمی از آرماتورها در قطعاتی که تحت خمش و فشار قرار دارند، نباید در یک مقطع وصل شوند
- فاصلۀ هر وصله با وصلۀ مجاور باید ۴۰ برابر قطر آرماتور باشد
مراحل آرماتوربندی یک سازه بتنی
1.طراحی ساختمان و مشخص کردن اجزاء آن
پس از این که مهندس معمار نقشۀ سازه را تحویل داد، مهندس محاسب سازه موظف است تا با توجه به مقاومت بتن، ابعاد ستون‌ها، تیرها و سایر مؤلفه‌های ساختمان را برآورد کند. همچنین تعیین تعداد و اندازۀ آرماتورها، محل قرارگیری آنها، فاصله آرماتورها از یکدیگر و فاصله آنها از سطح بتن هم وظیفه مهندس محاسب است و این موارد به شکل نقشه های اجرایی ارائه می‌شوند.
2.خرید آرماتور
پس از آماده شدن نقشه‌های اجرایی، با توجه به آنها می توان اقدام به خرید مصالح ساختمانی از جمله آرماتور کرد. آرماتورها مطابق با سایزها و تعدادی که در نقشه قید شده، خریداری می شوند.
3.چک کردن آرماتورها
پس از این که میل‌گردها خریداری شدند، باید مورد بررسی کیفی قرار گیرند. معمولاً مهندس مشاور در محل حضور داشته و سلامت آرماتورها را بررسی می‌کند.
4.تهیه امکانات برای آرماتوربندی
لازم است تا تجهیزاتی که برای خم‌کاری میل‌گردها لازم است فراهم شوند. معمولاً از وسایل خاصی برای خم کردن آرماتورها استفاده می شود که باید در محل وجود داشته باشند.
5.آرماتورگذاری
در این مرحله مطابق با نقشه‌های اجرایی، آرماتورهایی با سایز و تعداد مشخص را به نحوی که نقشه مشخص کرده است، کنار یکدیگر قرار داده و سپس به یکدیگر متصل می‌کنند.
6.چک کردن مجدد آرماتوربندی
آرماتورها مجدداً بررسی می‌شوند و از درست بودن محل قرارگیری و سایز میلگرد اطمینان حاصل می‌شود. همچنین باید بررسی شود که آرماتورها به درستی به یکدیگر وصل شده باشند. در صورتی که اتصال بخشی از آرماتوربندی سُست شده باشد، باید اتصال آن اصلاح شود.
7.قالب گذاری و بتن ریزی
مرحله پایانی، قالب گذاری است. با گذاشتن قالب در اطراف آرماتورها و بتن‌ریزی در داخل آنها بعد از گذشت حدود 28 روز، بتن با مقاومت تعیین شده به دست می‌آید.
ضوابط آرماتوربندی
ضوابط برش آرماتورها
میل‌گردها باید با وسایل مکانیکی بریده شوند و استفاده از سایر روش‌ها نیاز به تأئید ناظر دارند
ضوابط خم‌کاری آرماتورها
- تمام میل‌گردها باید به صورت سرد خم شوند
- تا حد امکان خم کردن آرماتورها باید به صورت مکانیکی و با کمک دستگاه مجهز به فلکۀ خم کن و با یک عبور در سرعت ثابت انجام شود، به طوری که شعاع انحنای قسمت خم شده دارای شعاع یکسان باشد
- سرعت خم کردن آرماتورها باید متناسب با نوع فولاد و دمای محیط باشد
- باز و بسته کردن خم‌ها برای شکل دهی دوباره به آرماتورها مجاز نیست
- خم کردن آرماتورهایی که یک سر آنها در بتن است، مجاز نیست
- اگر دمای محیط کمتر از 5- درجه سانتی‌گراد باشد نباید میل‌گردها را خم کرد
ضوابط مربوط به جای‌گذاری و بستن آرماتورها
- پیش از بتن ریزی، آرماتورها باید مطابق نقشه‌های اجرایی در جای خود قرار گیرند و به گونه‌ای بسته شوند که جابجایی آنها خارج از مقدار مجاز انحراف آرماتورها نباشد.
- برای به هم بستن میل‌گردها و عناصر سازه‌ای به آنها باید از سیم مفتول یا اتصال دهنده و گیره‌های فولادی استفاده شود. توجه کنید که انتهای برجستۀ سیم ها، اتصال دهنده‌ها و گیره‌ها در قسمت بتن محافظ قرار نگیرد، مگر آن که سطح بتن به خوبی در برابر عوامل مهاجم محیطی محافظت شود.
- استفاده از جوشکاری به روش قوس الکتریکی برای به هم بستن میلگردهای متقاطع فقط با رعایت ضوابط اعلامی از سوی مقررات ملّی ساختمان و با تأیید دستگاه نظارت مجاز است. در این صورت جوش نباید باعث کاهش سطح مقطع میلگرد و ایجاد زدگی در آن شود.
نقشه ها و سایر جزئیات مورد نیاز برای اجرای میل‌گردها
نقشه های عملیاتی و کارگاهی آرماتوربندی باید شامل موارد زیر باشند:
- قطر، تعداد و طول میلگردهای طولی
- قطر میلگردهای عرضی و فاصلۀ بین آنها
- جزئیات و شعاع خم میل‌گردها، محل خم و طول مستقیم پس از خم
- جزئیات قالب‌ها
- جزئیات، نوع، طول و محل وصله‌ها
- ضخامت پوشش بتن روی میل‌گردها
- قطر بزرگ‌ترین سنگ‌دانۀ قابل مصرف در بتن
- جدول میل‌گردها، شامل جزئیات قطعات میل‌گردها و وزن میلگرد مصرفی
- جزئیات لقمه‌ها و فاصلۀ نگه‌دارها برای تأمین ضخامت پوشش بتن روی میل‌گردها
- جزئیات و نحوه آرماتوربندی، شامل سیم‌های آرماتوربندی، قطعات مکانیکی و ...
نظری ثبت نشده است.
پاسخ خود را بگذارید