دال بتنی
دال بتنی به نوعی سقف گفته می‌شود که به صورت یکپارچه از مصالحی مثل بتن و فولاد ساخته می‌شود. از دال بتنی برای ساخت انواع سازه با کاربردهای گوناگون و ساخت عرشۀ انواع پل و کف‌سازی استفاده می‌شود. اجزای تشکیل دهنده دال بتنی میل‌گرد و بتن هستند. از دال بتنی بیشتر در سقف طبقات استفاده می‌شود و ضخامت آن بین 10 تا 50 سانتی‌متر است. از دال‌هایی که ضخامت کمتری دارند به عنوان سنگ فرش استفاده می‌شود.
ساخت دال بتنی
دال بتنی می‌تواند در محل پروژه و یا به صورت پیش ساخته آماده شود. چگونگی آماده سازی دال بتنی در محل پروژه توسط قالب‌هایی که خمیر بتن در آنها ریخته می‌شود انجام می‌شود. پیش از بتن ریزی، تعدادی میل‌گردهای تقویتی در قالب قرار داده شده و به وسیلۀ وسایل پلاستیکی نگه داشته می شوند. با این کار، میل‌گردها به طور کامل توسط بتن پوشش داده می‌شوند.
قالب‌هایی که در دال بتنی استفاده می‌شوند از جنس صفحات پلاستیکی، فولادی و یا چوبی هستند. برای ساخت پروژه‌هایی که کیفیت آنها از اهمیت بالایی برخوردار است، قالب های فولادی و پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در برخی مواقع مانند دال‌های کف ساختمان که با دیوارهای پی و یا با آجر احاطه شده‌اند، نیاز به استفاده از قالب نیست؛ چون دیوارها به عنوان کناره‌های سینی قالب عمل می‌کنند. برخلاف دال بتنی درجا که در محل پروژه ساخته می‌شود، دال بتنی پیش ساخته در داخل کارخانه تولید شده و به محل اجرای پروژه منتقل می‌شود. تکیه‌گاه دال در سازه باید ابعاد دقیقی داشته باشد تا دال‌های پیش ساخته به طور اصولی در جای خود نصب شوند.
انواع دال بتنی از لحاظ انتقال بار
دال بتنی یک طرفه
اگر نسبت دهانۀ بزرگ‌تر به دهانۀ کوچک تر بیشتر از 2 باشد و دال بر روی دو لبۀ مقابل قرار گیرد، از نوع یک طرفه خواهد بود. در این دال بتن، انتقال بارهای وارده در راستای طولی است. اگر تکیه‌گاه‌ها دال را در چهار ضلع آن پشتیبانی کنند، این دال نیز یک طرفه است. در هر دو وضعیت آرماتورها باید تنها در راستای دهانه‌های کوچک‌تر نصب شوند.
دال بتنی دو طرفه
اگر نسبت دهانۀ بزرگ‌تر دال نسبت به دهانۀ کوچک‌تر آن از 2 کمتر باشد و دال به واسطۀ تکیه‌گاه در چهار ضلع خود پشتیبانی گردد، از نوع دو طرفه خواهد بود. در این نوع دال بتنی، آرماتورهای اصلی باید در هر دو راستا اجرا شوند؛ زیرا نیرو، در هر دو راستای طولی و عرضی منتقل می‌شود.
انواع دال بتنی
دال بتنی تخت
دال بتنی تخت در گروه دال‌های بتنی توپر قرار دارد و هیچ گونه تیری در آن وجود ندارد. در این نوع دال بتن، ستون‌ها از طریق دال تخت به یکدیگر متصل می‌شوند. دال بتن تخت از انواع دال دوطرفه است و به صورت مستقیم به ستون متصل می‌گردد.
اجرای دال تخت، آسان‌تر از دال با تیر است؛ چون اجرای آرماتوربندی و قالب بندی دال تخت ساده‌تر است. در بیشتر موارد هزینه‌های اجرایی دال‌های تخت متعادل‌تر از هزینه‌های اجرایی دال با تیر می‌باشد. دال‌های تخت به دلیل انعطاف بیشتری که در محل قرار دادن ستون‌ها دارند، موجب اجرای یک الگوی بهتر می‌شوند.
دال بتنی با تیر
در دال بتنی با تیر، بارهای وارده بر دال به صورت دوطرفه به تیرهای عمود بر هم منتقل می‌شوند و پس از آن به وسیلۀ تیر به ستون متنقل می‌شوند. تیر دال در زمۀ صُلب‌ترین انواع سیستم سقفی است که علاوه بر اجرای دال بتنی، تیرهای اصلی هم در چهار سمت اجرا می‌شود و به کلاف شدن سازه و ایجاد عملکرد صُلب‌تر آن کمک می‌کنند.
دال بتنی مشبک
با افزایش دهانۀ دال بتن، ضخامت آن هم افزایش می‌یابد و در پایان سبب افزایش وزن سقف می‌شود. برای کاهش وزن و صرفه‌جویی در مصرف بتن می‌توان دال بتنی تخت ضخیمی را در وسط دهانه با یک دال نازک با برآمدگی‌هایی در دو سمت عمود بر هم جایگزین کرد. برای اجرای این نوع سقف، باید با استفاده از قالب‌های جعبه‌ای شکل، فضاهای خالی را در دو قسمت پایین دال به وجود آورد. یک نمونه از دال بتنی مشبک، سقف وافل است.
دال بتنی قارچی (کتیبه‌ای)
گاه ضخامت دال تخت در اطراف ستون‌ها به صورت پلکانی زیاد می‌شود که به آن، کتیبه گفته می‌شود. زیر این کتیبه نیز به صورت مخروطی تا ستون ادامه پیدا می‌کند که به آن سرستون گفته می‌شود. این نوع سیستم سقفی، به دال بتنی قارچی یا کتیبه‌ای معروف است. معمولاً از دال بتنی کتیبه‌ای برای کف‌هایی با بارهای سنگین مانند انبارها، سازه‌های صنعتی، پارکینگ‌های طبقاتی و سایر دهانه‌های بزرگ استفاده می‌شود.
دال بتنی مجوف یوبوت
دال‌های بتنی مجوف از دو لایه بتن مسلح در بالا و پایین دال تشکیل می‌شوند. فاصلۀ بین این دو لایه با بلوک توخالی یوبوت از جنس پلی پروپیلن پر می‌شود. در واقع این بلوک‌های توخالی جانشین بتن غیرسازه‌ای در وسط سقف هستند.
دال بتنی کوبیاکس
دال بتنی تخت کوبیاکس هم مثل دال بتنی مجوف یوبوت است و از دو لایه بتن مسلح در قسمت پایین و بالا تشکیل شده است. تنها تفاوت دال بتن کوبیاکس با دال مجوف این است که به جای هستۀ بتن مرکزی، در این سیستم از گوی‌های توخالی از جنس پلی اتیلن بازیافتی یا پلی پروپلین استفاده می‌شود. دال بتنی کوبیاکس در گروه دال‌های بتنی دوطرفه طبقه بندی می‌شود.
نکات مهم در زمان پرداخت و فرآوری دال بتنی
- برای پرداخت دال بتنی باید از نیروی انسانی کافی استفاده شود تا پرداخت و فرآوری آن با توجه به دمای بتن و تأثیر شرایط اقلیمی در گیرش آن به طور صحیح انجام شود.
- زمینی که قرار است دال بتنی بر روی آن اجرا شود، باید دارای ظرفیت باربری یکنواخت باشد و به صورت اصولی زه‌کشی شده باشد.
- پیش از بتن‌ریزی، سطح زمین باید با آب مرطوب شود. اما وقتی عملیات بتن‌ریزی شروع می‌شود سطح نام‌برده باید خشک باشد.
- بتننباید داخل قالب‌ها سریع‌تر از حدی ریخته شود که نتوان آن را پهن و تراز کرد یا شمشه کشید. بنابراین پیش از عملیات تراز کردن، بتن نباید در سطح وسیعی پخش شود و قبل از شمشه کشی نیز نباید سطح گسترده‌ای از بتن تراز شود و یا آب ناشی از آب انداختن بر روی سطح جمع شود.
- قالب‌های کناری و جدا کنندۀ میانی باید به اندازۀ کافی محکم باشند تا توانایی تحمل وسایل تراز کنندۀ ارتعاشی و مکانیکی را داشته باشند. با توجه به بالا رفتگی‌های سطح پرداختی و مسیرهای هم تراز، این قالب‌ها باید با دقت به صورت محکم قرار داده شوند.
پرداخت دال بتنی
دال بتنی به روش‌های گوناگون پرداخت می‌شود:
تراز کردن دال بتن
تراز کردن یعنی پاک کردن بتن اضافی از سطح رویی به منظور دستیابی به تراز مناسب.
Tکشی یا شمشه کشی
در این روش از یک T یا شمشه برای از بین بردن پستی و بلندی‌های سطح و همچنین فرو بردن دانه‌های درشت به داخل دال‌های بتن استفاده می‌شود. این روش پس از عملیات تراز کردن انجام می‌شود.
لبه کشی و درزکشی
لبه کشی در طول تمام درزهای جدا کننده در دال‌های بتنی بیرونی و در کف‌هایی مانند سطوح ماشین رو و پیاده رو ضروری است. لبه کشی موجب متراکم شدن دال بتنی مجاور قالب می‌شود که استحکام دال بتنی در برابر پوسیدگی و خرد شدگی را بالا می‌برد.
تخته مالی
بعد از اجرای کامل لبه کشی و درزکشی، سطح بتن توسط ماله‌های تخته‌ای یا فلزی و یا ماله‌های برقی صاف و یکنواخت می‌شود.
ماله کشی
برای ایجاد یک سطح صاف و متراکم، از ماله‌کشی استفاده می‌شود. ماله کشی فلزی باید پس از تخته مالی انجام شود.
جاروکشی
پس از سفت شدن دال بتنی، برای ایجاد یک سطح بادوام در برابر لغزش، از جاروکشی استفاده می‌شود. برای این روش، سطح باید به حدی سخت و مقاوم باشد که توان نگهداری خطوط منقوش را داشته باشد.
مزایای سقف دال بتنی
- اجرای آن منجر به صرفه‌جویی در مصرف مصالحی مثل سیمان، آب، فولاد، سنگدانه و … خواهد شد
- در برابر آتش و گرما بسیار مقاوم است
- طول عمر آن بالاست. لذا ساختمان سال ها عمر می کند
- با سرعت بالا اجرا می‌شود
- رفتار این سقف در برابر نیروهای برشی بالا مناسب است. لذا نسبت به سازه‌های دیگر، در برابر زمین لرزه مقاوم‌تر می‌باشد
- یک نوع عایق صوتی است
- موجب صرفه جویی در هزینه‌های حمل و نقل است
- خزش آن قابل قبول بوده و مقاومت برشی و خمشی آن بالا است
معایب سقف دال
- برای ساختمان‌های اسکلت فولادی مناسب نیست
- نسبت به سایر سقف‌ها سنگین‌تر است
- مقاومت کششی دال بتنی پایین است
نظری ثبت نشده است.
پاسخ خود را بگذارید